Bạc lan danh pháp hai phần: Cymbidium erythrostylum là một loài phong lan thuộc Phân họ Lan biểu sinh. Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, cây có mặt ở các khu vực: Bà Nà, Nha Trang, Kon Tum, Đà Lạt.

Cymbidium erysthrostylum, một cây lan kiếm nhỏ, đặc hữu của Việt Nam. Một vài bạn muốn biết rõ chi tiết về cây lan đó, chúng tôi xin tóm lược các chi tiết trong sách vở tài liệu như sau.

Trong cuốn Orchid of Indochina (Hoa lan tại Đông Dương), xuất bản năm 1992, do tiến sĩ Gunnar Seidenfaden viết, trang 343 chỉ vẻn vẹn có mấy giòng vắn tắt:

Cymbidium erythrosthylum (Rolfe) Cymbidium eburneum var. parishii auct, non Hk.f: Gagnepain 1934: 4420p.p; Guillaumin 1957b;501

Occurrence: Vietnam: Lanbiang (Mitcholiitz sine no. K type) Dalat (Edward 1160b P! ; Grillet 23P; Tixier sine no P!) Mt Bana, tourane (Clemens 4328 P !) Nhatrang 16-1800m (Poilane 3465, 3563,3660,4407 P!) sine loc. (cult. Lecoufle 17216, colourphoto.C) Distribution: Endemic.

Theo giáo sư Phạm Hoàng Hộ trang 1138 trong cuốn Cây Cỏ Việt nam quyển III tập 2 xuất bản năm 1993:

Cymbidium erythrostylum Rolfe, Bạc lan: Phong lan, giả hành giữa bẹ lá, ngắn. Lá 9-10, hẹp, dài 20-60 cm, rộng 1 cm, có đốt gần đáy. Chùm dài 0.3-1cm, mang 2-3 hoa trắng, trục hường, lá đài dài 4 cm, môi có 3 thuỳ gân bằng nhau, 3 sóng to. Nang to dài 6-8 cm, rộng 3-4 cm. Vào 1500 -1600 m: Phú Khánh, Bà Na, Đà lạt.

Trong cuốn Phong Lan Việt Nam của tiến sĩ Trần Hợp xuất bản năm 1998, trang 200 ghi: Lan Kiếm trắng (Bạc lan) Cymbidium erythrostylum Rolfe.

Loài đặc hữu của Việt Nam, mọc ở miền Trung: Đà Nẵng, Nha Trang, Lâm Đồng (Langbian)

Lan sống phụ, lá thuôn giải hẹp, dài 20-60 cm, rộng 1 cm, gốc có đốt. Cụm hoa chùm dài, có 2-3 hoa lớn, màu trắng, trục mầu hồng. Cánh môi có 3 thuỳ gần bằng nhau, 3 sóng lớn, mầu trắng ngà hay xanh vàng nhạt có đốm đỏ.

Tin tức lượm lặt đó đây trên Internet cho biết: cây này do Wilhelm Micholitz tìm ra tại núi Langbian, Đà Lạt vào năm 1891 và gửi về cho ông Henry Frederick Conrad Sander một đại thương gia tại St Albans, Anh quốc, chủ nhân công ty Frederick Sanders & Son, chuyên nhập cảng hoa lan từ khắp nơi trên thế giới.

Vào khoảng năm 1995-1996 tôi mua được cây lan này tại vườn lan Sata Barbara Estates với giá khá cao vì Paul Griff nói với tôi đây là một cây đặc hữu của Việt Nam. Cây Cymbidium erythrostylum của tôi có lẽ đã được Santa Barbara Estates tuyển chọn và cấy phấn từ những cây thực tốt, rồi lấy hạt nên có 6-7 lá dài 50-60 cm rộng 1-1.5 cm. Dò hoa dài 20-30 cm mang theo 4-5 hoa cánh trắng ngần như tuyết, môi hoa viền đỏ thẫm, phía trong có mầu vàng pha những đốm đỏ. Những năm sau cây này chết dần vì Placentia, nơi tôi ở mùa hè quá nóng.

Hai năm sau, tôi lại mua 2 cây Cymbidium erythrostylum nhỏ của một vườn lan ở Solana Beach và 1 cây của Andy’s orchids, nhưng sau vài năm cây chẳng ra hoa, cứ nhỏ dần rồi cũng chết nốt.

Tại Hoa Kỳ có nhiều nơi bán cây Cym erythrostylum nhưng cánh mầu ngà chứ không trắng hẳn và mầu đỏ nhợt nhạt.

Căn cứ vào hình ảnh rải rác trên mạng, cây lan này nếu nuôi dưỡng đúng cách sẽ cho trên 10 hoa mỗi dò.

Pbase.com
 

Trong 2 năm liên tiếp, về thăm Đà Lạt chúng tôi không thấy bóng dáng cây lan này ngoại trừ trong tập hình ảnh của Thạc sĩ Nông văn Duy và Lê Trọng Châu tặng cho.

Trong phiên họp của Hội Hoa Lan Việt Nam tháng 11-2010 vừa qua anh Ngô Tạo đã mang cây lan này trưng bầy cho các Hội viên thưởng lãm nhưng không tham dự cuộc thi hoa đẹp. Cụm lan này tuy còn nhỏ nhưng cây rất khoẻ mạnh. dò hoa 8 chiếc, lá xanh mượt mà buông thõng xuống thành chậu. Nhìn hoa rồi lại mừng thầm là những cây lan đặc hữu của Việt Nam đã xuất hiện khá nhiều tại ngoại quốc và góp phần vào những kỳ hoa cho thế giới. Hy vọng những năm sắp tới, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng nhiều đoá hoa lan hương sắc của quê nhà.

CÁCH TRỒNG

Ánh sáng vừa phải như cho Cattleya. Nhiệt độ trung bình ban ngày 75-80°F (24-27°C) ban đêm 57- 63°F (14-17°C). Ẩm độ càng cao càng tốt, tối thiểu 50%. Giữ cho lan luôn luôn ẩm ướt, đừng để quá khô nước. Kinh nghiệm cho thấy cây lan này không thích hợp cho những nơi nhiệt độ vào mùa hè lên cao tới 90°F hay 32°C.

Westminter 12-2010
BÙI XUÂN ĐÁNG

Bài viết liên qua:

Lan kiếm trắng - Cymbidium erythrostylum

1. Các bài viết liên quan

• Địa lan Thanh Ngọc
• Địa lan Đại Thanh
• Địa Lan Cẩm Tố
• Địa lan Triều châu tố hà
• Địa lan Hoàng Vũ trồng và chăm sóc
• Địa lan Đại Hoàng
• Địa lan kiếm Tuyết Ngọc
• Lan Kiếm Vàng Cánh Bầu Hải Phòng
• Giới thiệu nguồn gốc Lan Kiếm Tiểu Giang
• Cách trồng và chăm sóc lan Luân cỏ Eulophia
• Tại sao kiếm bị sần?
• Lan kiếm Vị Hoàng
• Phong lan Kiếm lá cứng Việt Nam và những điều cần biết
• Phân biệt hoa lan kiếm Hồng Hoàng với hoa Địa lan kiếm Trần Mộng
• Kinh nghiệm trồng địa lan bằng phân trấu ủ
• Phòng trừ sâu hại địa lan
• Bệnh hại trên cây địa lan
• Bệnh thối củ do vi khuẩn hại địa lan
• Trồng và chăm sóc Địa lan kiếm
• Địa lan châu á: Các điều kiện phát triển được kiểm soát
• Địa lan châu Á
• Tưới nước và bón phân cho Địa lan châu á
• Những mẹo nhỏ trồng Địa Lan
• Địa lan rừng hình dạng như thế nào?
• Văn hoá thưởng thức địa lan Kiếm của người TQ và người Đông Á
• Địa lan rừng Việt Nam
• Các tiêu chí đánh giá một hoa địa lan kiếm đẹp
• Thanh lan - Cymbidium Cyperifolium
• Giới thiệu về Địa Lan Kiếm
• Cách trồng Địa lan đơn giản nhất
• Lan kiến cò râu - Habenaria medioflexa
• Cách trồng một số loại địa lan thân củ
• Lan chu đỉnh lông - Spathoglottis pubsences
• Cách trồng địa lan của các cụ ngày xưa
• Kỹ thuật trồng Địa lan - Cymbidium
• Kỹ thuật trồng và chăm sóc địa lan
• Kinh nghiệm trồng và chăm sóc địa lan
• Kỹ thuật nhân giống địa lan - Cymbidium
• Kỹ thuật Nhân giống và nuôi trồng địa lan Việt