Phong lan Kiếm lá cứng Việt Nam và những điều cần biết
Lan Kiếm lá cứng, một loài lan có thể nói là trồng và chăm sóc nhàn nhã nhất so với các loại lan khác. Phong lan kiếm không đòi hỏi quá khắt khe về khí hậu, vùng miền. Lan cũng không quá chọn lọc trong việc chọn chất trồng
I. Tổng quan về phong lan kiếm lá cứng Việt Nam
Lan Kiếm lá cứng, một loài lan có thể nói là trồng và chăm sóc nhàn nhã nhất so với các loại lan khác. Phong lan kiếm không đòi hỏi quá khắt khe về khí hậu, vùng miền. Lan cũng không quá chọn lọc trong việc chọn chất trồng, phân thuốc BVTV. Hầu như ở bất kỳ vị trí nào có ánh sáng trong căn nhà bạn đều có thể nuôi được một giò kiếm. Thậm chí những nơi nắng nóng như sân thượng, ban công hoặc trên trụ cổng lan kiếm vẫn phát triển bình thường.
Phong lan Kiếm có sức sống mãnh liệt trong tự nhiên. Kiếm ít bị sốc khi thay đổi môi trường sống. Có những bụi kiếm bị đốn hạ do phá rừng từ cây cổ thụ cao vút xuống đất vẫn phát triển mạnh mẽ thành bãi kiếm mà trên rừng từng thấy. Rồi có bụi bị lũ dìm cuốn phăng mắc cạn trên cục đá nào đó. Sau mùa xuân lại mọc mầm non cho sự sống tái sinh. Trong thực tế ta thấy có những giò kiếm sống tốt trên vách bờ rào của nhà ai đó mà cơ duyên nào đó họ có được ( dù họ không biết gì về lan). Khi giò kiếm đã khỏe, nó tự tồn tại mà không cần chăm sóc. Dù ta có công tác hàng tháng trời mà không cần sự hỗ trợ gì khác.
Thân lá Kiếm lá cứng
Nói về thân lá, kiếm lúc nào cũng xanh tươi, lá dày, khoẻ vươn vào không gian. Bộ lá kiếm cũng tự nó tô điểm một màu xanh đầy sức sống. Lá kiếm sống được vài năm chứ không rụng theo mùa như vài loại lan khác. Trong tự nhiên, lan kiếm lá cứng tuỳ theo môi trường sống mà thích ứng phù hợp. Những nơi nắng nóng, khô hạn lá ngắn lại hơi ngả vàng nhạt màu nắng. Bẹ lá vẫn ôm chặt củ để che chắn bảo vệ tích trữ dinh dưỡng cho bản thân và dành cho thế hệ sau. Những nơi ẩm, ít ánh sáng lá dài hơn mét, bản to, dày hơn màu xanh đậm và mềm hơn nhưng vẫn khoẻ khoắn. Củ lớn hơn cùng tốc độ phát triển mạnh hơn.
Hoa phong lan Kiếm
Nói về hoa, cấu tạo hoa thì như hầu hết loài lan khác, bản thân lan kiếm cũng có nhiều dòng. Nhưng tựu chung lại thì bông kiếm xuất phát từ nách lá trên hành kiếm tạo thành cần (phát, vòi) hoa, trên cần hoa có khoảng 20-50 hoa. Hầu hết cần hoa thòng xuống kéo dài đến hoa cuối cùng. Cấu tạo hoa gồm cuống hoa, có 3 đài, 2 cánh, 1 trụ nhuỵ, 1 lưỡi ( thuỳ lớn), 2 thuỳ nhỏ ôm trụ nhuỵ. Mùi hương của hoa thì nhẹ nhàng, ngọt mật (theo mình giống thoảng mùi mít chín mộc mạc, vương vương).
Hoa kiếm cũng rất đa dạng chỉ nêu lên đây những dòng phổ thông thường thấy như:
Lan Kiếm Tiên vũ: Hoa đường kính 4-6 cm, màu cánh và đài gần giống vàng hơi xỉn nâu, trụ nhuỵ nâu đậm. Lưỡi kiếm có hình khuyết lưỡi liềm màu nâu thẫm trên nền trắng đục.
Lan Kiếm Lô hội: Hoa đường kính 3-5 cm, cánh và đài hoa có xọc đỏ nâu chạy giữa nền trắng đục. Lưỡi hoa kiếm đỏ nâu có những xọc trắng nhỏ từ họng ra, trụ nhuỵ đỏ nâu.
Rễ Kiếm lá cứng
Nói về rễ kiếm lan: rễ kiếm thuộc loại lớn. Rễ to như đầu đũa ăn cơm, mọc chùm quanh gốc củ. Rễ kiếm có thể tách chia thành nhiều rễ con toả đi. Rễ kiếm thích thoáng và bò trên chất trồng. Rễ kiếm cũng có thể chui trong mùn dừa một cách mạnh mẽ do chịu được môi trường ẩm cao.
Tựu chung lại, khi chơi lan kiếm lá cứng ta có một khu vườn xanh mướt quanh năm. Chính bộ lá khỏe và cứng như những thanh kiếm đã tô điểm cho nét đẹp của giò lan. Khi chăm tốt, kiếm lan cho bộ lá hoàn chỉnh có thể tồn tại vài 3 năm kể từ khi hình thành. Một chậu kiếm đẹp phải tỏa đều hướng từ giữa chậu ra, với củ lớn lá bản to, dày và cứng cáp. Kiếm cần cường độ nắng cao (80%) để cho những mặt hoa với màu sắc ấn tượng và hương thơm dịu dàng. Hoa chỉ ra trên cây kiếm đã trưởng thành ( thường là sau 1 năm sau khi được sinh từ cây mẹ trưởng thành), một thân kiếm có thể ra 2-3 cần hoa.
II. Các loại phong lan kiếm lá cứng rừng Việt Nam
Kiếm lá cứng là loài lan bán sơn địa thuộc chi Cymbidium. Được phân bố tự nhiên khắp các rừng Việt Nam và các nơi trên thế giới. Lan kiếm lá cứng được ghi nhận tại Việt Nam chúng ta có 4 loại và một biệt dạng.
1. Nói về biệt dạng của lan Kiếm trước:
Là một dạng của lô hội hoa phân nhánh thành chùm như ở những dòng sinense kiểu đa bông, phân nhánh, hỉ cúc. Loại này là một dạng hiếm trong họ kiếm lá cứng. Được tìm thấy ở đất Hải Phòng năm 1997 chỉ được ghi nhận trong dân gian mà chưa có sách vở nào ghi chép lại.
2. Lan Kiếm Lô Hội: Cymbidium. aloifolium
Đây là loài phân bố chủ yếu ở vùng núi phía bắc. Thân lá nhỏ mọng, rộng đến 3cm, dài đến 60-70cm. Lá cứng vươn thẳng hơi cong, củ nhỏ khoảng 2-3cm. Hoa nở vào mùa từ tháng 1 đến tháng 4 hàng năm, chùm hoa dài tới 60cm, khoảng hơn 40 hoa. Hoa to khoảng 2-4cm, nở khoảng 3-4 ngày, mùi thơm dịu nhẹ. Màu cánh hoa có những sọc đỏ nâu biến thiên rất rộng, từ đậm đến nhạt, dày đến mỏng
Đồng danh của nó có những tên sau: Cymbidium crassifolium Wall. 1828; Cymbidium erectum Wight 1852; Cymbidium intermedium H.G.Jones 1974; Cymbidium pendulum (Roxb.) Sw. 1799; Cymbidium simulans Rolfe 1917.
3. Lan Kiếm Tiên Vũ: Cymbidium. finlaysonianum
Đây là loài kiếm có kích cỡ lớn nhất trong dòng kiếm, cành hoa cũng dài nhất. Loài phong lan này có những chiếc lá dày cứng có thể rộng đến 5-7cm, dài đến hơn 1m. Đường kính củ to lên đến 6cm. Cành hoa dài từ 50cm lên đến hơn 1m, hoa thưa, chỉ khoảng 20-30 chiếc. Hoa kiếm to lên đến 4cm, mùi thơm nhẹ, nở khoảng 3-4 ngày vào mùa hè thu.
Đồng danh của nó có những tên sau: Cymbidium pendulum var brevilabre Lindl. 1842; Cymbidium tricolor Miq. 1864; Cymbidium wallichii Lindl. 1833
4. Lan Kiếm Hai Màu: Cymbidium. bicolor
Loài phong lan này có lá cứng, dày, rộng đến 3cm, dài đến 70cm. Giả hành nhỏ, tròn hoặc giọt lệ, lá đanh cứng, hoa hai màu thường là viền vàng và nâu đỏ. Cột phấn lộ lưỡi khảm ko kẻ như dạng lô hội. Chùm hoa dài đến 70cm, chuỗi thòng hoặc cong thòng xuống. Hoa có thể lên đến 30 chiếc, to đến 4cm, nở vào mùa xuân. Đặc biệt có cây ở thể hoa dựng, chứ không thòng như các em kiếm lá cứng thường thấy.
Đồng danh của nó có những tên sau: Cymbidium aloifolium var pubescens [Lindl.] Ridl. 1911; Cymbidium bicolor subsp. obtusum Du Puy & P.J.Cribb 1988; Cymbidium bicolor subsp. pubescens (Lindl.) Du Puy & P.J.Cribb 1988; Cymbidium celibicum [Schlechter]Schtr. 1925; Cymbidium flaccidum Schltr. 1913; Cymbidium pubescens Lindl. 1840; Cymbidium pubescens Lindl. var celibicum Schlechter 1911.
5. Lan Kiếm treo hay còn gọi là lan kiếm dừa: Cymbidium. atropurpureum
Kiếm này có nguồn gốc Tây nguyên. Loại này đặc biệt hơn 3 loài còn lại bởi hoa đỏ thơm mùi dừa. Lá kiếm nhọn sắc, nhỏ rất cứng có thể dài đến 1m. Chùm hoa ngắn, chỉ khoảng 30-40cm, cá biệt có cây lên đến 60cm. Hoa chỉ khoảng 10-20 chiếc to đến 5cm. Hoa nở khoảng 5 ngày vào mùa xuân mùi hoa rất thơm, như mùi kẹo dừa, nên còn được gọi là Kiếm dừa. Hoa thường mang màu bã trầu đến nâu đỏ. Môi gần giống với tiên vũ, nền môi trắng, điểm đỏ, họng vàng.
Đồng danh của nó có những tên sau: Cymbidium atropurpureum var olivaceum J.J.Sm. 1910; Cymbidium finlaysonianum var atropurpureum [Lindl.] Veitch 1894; *Cymbidium pendulum var. atropurpureum Lindl. 1854; Cymbidium pendulum var. purpureum [Roxb.] W.Wats. 1890.
Vâng, tất cả những điều trên chỉ là tương đối về lan Kiếm. Sau này giữa những dòng lan kiếm đã có sự lai tạo tự nhiên và sản sinh ra những thế hệ kiệt xuất đột biến tuyệt đẹp. Các loại đột biến có thể kể ra hàng trăm cái tên và mặt hoa cực đẹp như: Kiếm hoàng long, Kiếm Phan Trí, Kiếm Xanh Huế, Kiếm Vị Hoàng, Vàng Củ Chi
III. Hình ảnh Một số loại lan kiếm đột biến
1. Kiếm vàng Củ chi
2. Lan kiếm vàng Tây Ninh
3. Lan kiếm Hoàng Long
4. Kiếm Vị Hoàng
Theo lantunhien.com
- Địa lan Thanh Ngọc
- Địa lan Đại Thanh
- Địa Lan Cẩm Tố
- Địa lan Triều châu tố hà
- Địa lan Hoàng Vũ trồng và chăm sóc
- Địa lan Đại Hoàng
- Địa lan kiếm Tuyết Ngọc
- Lan Kiếm Vàng Cánh Bầu Hải Phòng
- Giới thiệu nguồn gốc Lan Kiếm Tiểu Giang
- Cách trồng và chăm sóc lan Luân cỏ Eulophia
- Tại sao kiếm bị sần?
- Lan kiếm Vị Hoàng
- Phân biệt hoa lan kiếm Hồng Hoàng với hoa Địa lan kiếm Trần Mộng
- Kinh nghiệm trồng địa lan bằng phân trấu ủ
- Phòng trừ sâu hại địa lan
- Bệnh hại trên cây địa lan
- Bệnh thối củ do vi khuẩn hại địa lan
- Trồng và chăm sóc Địa lan kiếm
- Địa lan châu á: Các điều kiện phát triển được kiểm soát
- Địa lan châu Á
- Tưới nước và bón phân cho Địa lan châu á
- Những mẹo nhỏ trồng Địa Lan
- Địa lan rừng hình dạng như thế nào?
- Văn hoá thưởng thức địa lan Kiếm của người TQ và người Đông Á
- Địa lan rừng Việt Nam
- Các tiêu chí đánh giá một hoa địa lan kiếm đẹp
- Thanh lan - Cymbidium Cyperifolium
- Giới thiệu về Địa Lan Kiếm
- Cách trồng Địa lan đơn giản nhất
- Lan kiến cò râu - Habenaria medioflexa
- Cách trồng một số loại địa lan thân củ
- Lan chu đỉnh lông - Spathoglottis pubsences
- Cách trồng địa lan của các cụ ngày xưa
- Kỹ thuật trồng Địa lan - Cymbidium
- Kỹ thuật trồng và chăm sóc địa lan
- Kinh nghiệm trồng và chăm sóc địa lan
- Kỹ thuật nhân giống địa lan - Cymbidium
- Kỹ thuật Nhân giống và nuôi trồng địa lan Việt
- Chăm sóc địa lan ra hoa theo ý muốn